اصول طراحی ویلا

با افزایش جمعیت شهرها و به جهت وجود مشغله­‌های فکری فراوانی و رفع دغدغه­‌هایی که این روزها ذهن مردم را به خود مشغول کرده است افراد نیاز دارند به محیط­‌هایی پناه ببرند که برایشان آرامش بیشتری را به ارمغان بیاورد و بتوانند تمام مدت و یا حتی چند روز یا ساعتی را در آنجا به استراحت بپردازند. این تصمیم­‌ها و تفکرات دیگری که در این موضوعات مستتر است از آنجا نشات می­‌گیرد که انسان همیشه به دنبال بهبود کیفیت زندگی خود است. چرا که انسان از لحاظ فطری کمال‌طلب است. داشتن خانه لوکس در وسط یک باغ میوه یا ساخت و طراحی ویلا در اطراف شهر نیز می­‌تواند یکی از این اهداف و آرزوهای انسان را تشکیل دهد. آری، برخی افراد رسیدن به سطح و کیفیت بالاتر در زندگی را در مالکیت و داشتن این موارد می­‌بینند.

هدف از ساخت و طراحی ویلا ادغام شدن با طبیعت است و به طور کلی سکونت در ویلا به ارتباط تنگاتنگ با طبیعت اشاره دارد که به تبع آن به خدمات اجرایی متفاوتی در این باره وابسته است. طراحی ویلا و ساخت آن جدا از بررسی، مشاوره و اصول طراحی نیازمند رعایت قوانین متفاوت و منحصربفرد خودش است که باید به آن با دقت بیشتری توجه شود. دقتی که دو سویه بوده و در کنار تمرکز برای خلق اثری زیبا نیازمند رعایت نکات مهمی به جهت محافظت از طبیعت نیز هست.ما در این مقاله قصد داریم به بررسی موضوعات مرتبط با طراحی ویلا بپردازیم. از این رو موارد زیر به طور تفصیلی شرح داده خواهد شد:

• تعریف ویلا
• تاریخچه ویلا در کشورهای غربی
• تاریخ ویلا در ایران قدیم
• طراحی و ساخت ویلا در عصر حاضر
• ویلای مستقل
• ویلای شهرکی
• هدف از طراحی ویلا چیست؟
• پیدا کردن زمین مناسب برای ساخت ویلا
• ساخت ویلا را به افراد مجرب واگذار کنیم یا خودمان بسازیم؟
• چطور به منظور طراحی و ساخت ویلا شرکت مشاور خوب پیدا کنیم؟
• توجه به صداقت و پاسخگویی در مبحث طراحی ویلا
• معمار خوب را چطور تشخیص دهیم؟
• چه مواردی بر نتیجه‌­ی یک طراحی و ساخت ویلا تاثیرگذار است؟
• تیم طراحی ویلا
• نتیجه‌گیری

تعریف ویلا

طراحی ویلا و ساخت آن جدا از بررسی، مشاوره و اصول طراحی نیازمند رعایت قوانین متفاوت و منحصربفرد خودش است که باید به آن با دقت بیشتری توجه شود. دقتی که دو سویه بوده و در کنار تمرکز برای خلق اثری زیبا نیازمند رعایت نکات مهمی به جهت محافظت از طبیعت نیز هست.

تاریخچه ویلا در کشورهای غربی

موضوع طراحی ویلا یا سازه­‌هایی با این اهداف صرفا مربوط به عصر حاضر نبوده و از قدیم الایام بخشی از اهداف زندگی پیشینیان بوده است. این نوع معماری که در قدیم از نوع معماری­‌های سلطنتی به شمار می­‌رفت در ایران و امپراتوری عثمانی و هند بسیار رواج داشت.اگر بخواهیم تاریخ ویلا را از بعد غرب بررسی نماییم اینگونه است که اساسا ویلا حاصل معماری کشورهای غربی بود و از ابتدا در دوره­‌ی باستان توسط غربی­‌ها پدید آمد. در آن دوره ویلاها صرفا خانه­‌هایی در طبیعتِ خارج از شهر بود که توسط یک سازنده­‌ی تجربی که به عنوان معمار همان دوره شناخته می­‌شد طراحی و اجرا می‌­گردید. داد‌ه‌های تاریخی نشان می‌­دهد که حکومت پادشاهی با موقعیت فعلی کشور ایتالیا از جمله مکان‌هایی بود که در آن اولین ویلاسازی­‌ها صورت گرفت.در دوره رنسانس نیز ساخت این نوع سازه­‌ها در کشورهای غربی به اوج خود رسید و ویلاهای منحصربفری در این دوره ساخته شد. ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که در این دوره صرفا به ساخت ویلا در طبیعت اکتفا نشد و افراد ثروتمند ترجیح دادند خانه­‌هایی ویلایی در داخل و یا اطراف شهرها و یا حتی داخل باغ­‌ها بسازند.

تاریخ ویلا در ایران قدیم

هرچند که سازه‌­های به جا مانده از دوره­‌های باستانی حاکی از این موضوع است که بیشترین قدمت تفکر ساخت ویلا مربوط به ایران نبوده، اما در سرزمین ما نیز همواره از روزگارهای قدیم ساخت اینچنین سازه­‌ها با اهداف بیان شده بالا مرسوم بوده است. اگر نگاهی به تاریخ بیندازیم درمی­‌یابیم که هم در ادبیات ما به آن اشاره شده است و هم در اطرافمان سازه‌­های قدیمی وجود دارد که در زمان­‌های بسیار دور با ویژگی­‌های ساخت ویلاهای امروزی همخوان بوده است.به عنوان مثال به این جمله در تاریخ بیهقی توجه کنیم:«من (فضل بن ربیع) از آن خانه بیرون آمدم، به کوشکی رسیدم نیک و دلگشای، در سایه‌ی آن کوشک ساعتی بنشستم تا لحظه‌­ای برآسایم.»کوشک در لغت به معنای بنای بلند و قصر مانند گفته می­‌شود که امروزه آن­‌ها را کاخ نیز می‌‌نامند. به طور معمول کوشک یا بناهایی نظیر این در فضاهای سرسبز یا باغ­‌ها ساخته می‌‌شد و به طور معمول تمام اطراف آن باز بود. باغ فین در کاشان یا کوشک هشت بهشت که ما این مکان را به عنوان باغ هشت بهشت اصفهان می­‌شناسیم نمونه­‌هایی از ویلاسازی در گذشته­‌های دور است که از قدیم در این مرز و بوم رواج داشت.اگر به عقب­‌تر برویم به دوره هخامنشی می­‌رسیم که آثار تاریخی بجا مانده­‌ی آن دوره نشان دهنده­‌ی باغ پاسارگاد است.

باغی که به دستور کوروش ساخته شد و می­‌توان این سازه را از دیگر نمونه‌­های شبیه به ویلاهای امروزی خواند. در آن زمان از ترکیب باغ با کاج فضاهایی  تشکیل می‌­شد که کاربری متفاوتی داشت. به جهت اثبات آن می­‌توان به وجود جوی­‌های آب طراحی شده با حوضچه­‌هایی در اطراف آن اشاره نمود که نشان دهنده‌ی این موضوع است که این سازه برای تفریح و استراحت آن­‌ها مورد استفاده قرار می‌­گرفت.ویلاسازی‌های امروزی نیز به تقلید از همین ترکیب باستانی باغ با آب و سازه شکل گرفته است و شکل ویلاهای امروزی با الگو گرفتن از همین آثارهای تاریخی به فرهنگ معماری ما وارد شده است. کاخ اردشیر سوم در فیروزآباد و کاخ داریوش سوم نیز از دیگر نمونه‌های ویلاسازی در دوره‌های باستانی است.

طراحی و ساخت ویلا در عصر حاضر

ساخت و طراحی ویلاها در هر نقطه از جهان دارای خصوصیات منحصربفرد خودش است و عموماً مطابق با معماری بومی همان منطقه انجام می‌­گیرد. به طور معمول ساخت ویلا در روستاها و مناطق ییلاقی صورت می­‌گیرد هرچند که امروزه از طرف مراجع ذی صلاح مجوزهای طراحی ویلا و ساخت آن در داخل شهرها نیز صادر شده است. با این اوصاف مطابق با موارد بیان شده و تعریف درست و اصولیِ ویلا، بهتر است ساخت چنین ساختمان­‌هایی با اهداف ذکر شده در مکان­‌هایی دور از شهر صورت گیرد.

ساخت و طراحی ویلا برخلاف سازه­‌های شهری دارای اصول و ضوابط متفاوتی است که در موقع ساخت باید به آن توجه نمود. به عنوان مثال در احداث ویلا اهداف و آرامشی مدنظر است که بسیار متفاوت با آن چیزی است که در ساختمان­‌های شهری انتظار داریم. بعلاوه دور شدن از فضای شهر و پناه بردن به طبیعت و گذران آخر هفته نکته­‌ی بعدی است که به طور معمول از اهداف کارفرما برای احداث یک ویلا به شمار می­‌رود. پس باید در نظر بگیریم که ویلا با هدف ارتباط با طبیعت ساخته خواهد شد و در واقع سبک جدیدی از زندگی را به مالک خود منتقل خواهد نمود.از دید یک طراح و معمار نیز ماجرا همین است و او باید در کنار تخصص و تجربه­‌ی کافی درک درستی از محیط پیرامون خود داشته باشد تا بتواند با کنار هم قرار دادن این موارد با نیاز­های کارفرما به وی مشاوره دهد و پیشنهادهای لازم را به او اعلام نماید و در نهایت بهترین اقدام را اجرا کند.بعلاوه اینگونه به نظر می‌­رسد که معماران برای طراحی ویلا دستشان بازتر است و می­‌توانند طرح­‌های بروزتر و خلاقانه­‌تری نسبت به طراحی ساختمان­‌های شهری ارائه دهند. یکی از مهمترین دلایل وجود سازه­‌های ویلایی زیباتر نیز همین است زیرا معماران با داشتن محدودیت‌های کمتر، می‌­توانند طرح‌­های دقیق‌­تر، هنرمندانه‌­تر، زیباتر و با ظرافت بیشتری از خود ارائه دهند.

ویلای مستقل

به طور کلی دو نوع ویلا طراحی و ساخته می­‌شود که یکی ویلای مستقل است و دیگری از نوع ویلای شهرکی می­‌باشد. تفاوت ویلای مستقل و شهرکی در نوع ساخت و خصوصیات منحصربفرد آن­‌ها می­‌باشد. در نوع ویلای مستقل کارفرما زمینی را برای ساخت ویلا در نظر می‌گیرد و از ابتدا با طراحان معمار برای ساخت آن مشورت کرده و مطابق با نظر شخصی خود شروع به ساخت می­‌کند و در نهایت مالکیت ویلایی را خواهد داشت که برای جزئیات آن اظهارنظر کرده است. بعلاوه مالک در ویلای مستقل فضای شخصی با امکانات تفریحی و رفاهی مستقل دارد. به طور معمول ویلاهای مستقل دارای خصوصیاتی هستند که برای درک بهتر آن‌­ها را نام می‌­بریم:

• عموما ویلای مستقل مطابق با نظر مالک نهایی آن شخصی­‌سازی شده است،
• ساختمان و بنای ویلا از دور تا دور زمین که همان طول و عرض زمین است فاصله دارند،
• در هر ویلای ساخته شده یک خانواده زندگی می‌­کند،
• جمعیت و ساکنین اطراف ویلا و یا همان همسایگان آن اندک است،
• طراحی داخلی و خارجی ویلا با طراحی‌­های سایر ساختمان­‌های مسکونی متفاوت است،
• دارای محوطه شخصی با امکانات رفاهی و تفریحی مستقل است(مثل استخر شخصی و وسایل بازی شخصی برای کودکان)،
• تعداد طبقات ویلا محدود است و معمولا از دو یا نهایتا سه طبقه فراتر نخواهد رفت(منظور از دو یا سه طبقه دوبلکس یا تریبلکس است).

ویلای شهرکی

امروزه ممکن است ویلاها به صورت تک واحدی و مستقل نباشند بلکه به صورت ویلای شهرکی یا مجتمع ساخته شوند. در این نوع ویلاسازی چند ویلای یکسان و مشابه به مانند یک خانواده در کنار یکدیگر ساخته می­‌شوند و هر کدام از این ویلاها مالک خودش را خواهد داشت. نکته‌­ای که در این نوع ویلاها وجود دارد این است که طراحی این نوع از ویلاها مطابق با نظر مالک نهایی آن ساخته نشده است. همچنین مطابق با خصوصیات مشترکی که در تعریف ویلاها وجود دارد ممکن است بنا از هر 4 طرف باز نباشد و یا تعداد همسایگان آن محدود نباشد که این امر منجر به رعایت نشدن حریم خصوصی هر خانواده خواهد شد. با درک کلیاتی درباره ویژگی­‌های ویلای شهرکی در ادامه به بیان خصوصیات این نوع ویلاها می‌­پردازیم:

• ویلاهای شهرکی دارای ظاهری متحدالشکل هستند،
• طراحی و معماری این نوع ویلاها بدون در نظر گرفتن خصوصیات منحصربفرد مالک نهایی آن ساخته می­‌شود،
• ممکن است بنای ویلا از اطراف زمین فاصله نداشته و به یک یا دو ضلع زمین متصل باشد،
• به طور معمول این نوع ویلاها با مساحتی کمتر از سایر ویلاهای تک واحدی ساخته می‌شوند،
• امکانات و فضای رفاهی این قیبل ویلاها به مراتب کمتر از ویلاهای مستقل است،
• حریم خصوصی در این قبیل ویلاها مطابق با تعریف اصولی طراحی و معماری ویلا رعایت نمی‌­شود،
• جمعیت انسانی اطراف ویلا و تعداد ساختمان­‌هایی که در مجاورت آن قرار دارند محدود نیست،
• ویلاهای شهرکی دارای نگهبان است که از تمامی مجموعه محافظت می­‌کند.

 هدف از طراحی ویلا چیست؟

قبل از اقدام به مشاوره با طراحان معماری به جهت ساخت ویلا باید بدانیم که هدف ما از طراحی ویلا چیست؟ درست است که مطابق با تعاریف ارائه شده بالا دریافتیم که آرامش هدف اصلی مالک به شمار می­‌رود اما ممکن است مالک در کنار این هدف تمایل داشته باشد که از ویلای خود در جهت اجاره به دیگران استفاده کند یا از آن به عنوان محلی برای پاتوق محل کار خود استفاده نماید. بعلاوه ممکن است شخصی دیگر ویلا را با هدف محیطی برای تهیه فیلم‌­های تبلیغاتی احداث کند. بنابراین شفاف بودن این اهداف ما را به جهت کسب تصمیم بهتر و برآورد بودجه و میزان هزینه­‌ی لازم برای ساخت ویلا یاری می‌­نماید.

پیدا کردن زمین مناسب برای ساخت ویلا

این مساله امروزه به عنوان یکی از مهمترین مشکلات ساخت ویلا مطرح است زیرا کم نیستند مالکانی که با انتخاب نادرست خود زمین نامناسبی را به این امر اختصاص داده‌­اند و در نهایت نمی­‌توانند با ساخت بهترین ویلا در آنجا به نتیجه مطلوبی برسند.برای درک بهتر به عنوان مثال فرض کنید که مالک زمینی انتخاب نمود که شیب بسیار تند دارد یا از امکانات اولیه زندگی مثل آب و برق دور باشد. بعلاوه ممکن است احتمال رانش زمین در منطقه وجود داشته باشد و هزاران مشکل دیگری که پرداختن به جزئیات آن­‌ها از حوصله­‌ی این مقاله خارج است.در کنار همه‌­ی این خطرات و موارد بیان شده، انتخاب نادرست زمین می­‌تواند مالکان را با سازمان‌­هایی نظیر منابع طبیعی، شهرداری و محیط‌زیست و … درگیر کرده و چه بسا که باید سال­‌ها با مدارک و شواهد کافی برای اثبات نظر و ادعای خود بجنگند و در نهایت احتمال بی‌نتیجه ماندن آن نیز وجود دارد.بنابراین مشاوره خوب درباره خرید زمین با افراد دارای صلاحیت به جهت دریافت اطلاعات مفید همواره ارزشمند بوده و هست. کارشناس­‌هایی که بتوانند در این زمینه راهنمایی درستی به خریداران ارائه بدهند، می­‌توانند مالکان را از تبعات آتی و مشکلات احتمالی آن مصون نگه دارند.

ساخت ویلا را به افراد مجرب واگذار کنیم یا خودمان بسازیم؟

در جواب خلاصه و کوتاه باید گفت بله، واگذار کردن ساخت ویلا گزینه بهتری است. ساخت ویلا باید توسط افراد متخصص و کسانی که ساخت و ساز به عنوان شغل آن­ها تلقی می‌­گردد، ساخته شود. اما علت این تفکر چیست؟ اظهارنظر در این باره به عوامل بسیاری بستگی دارد که به عنوان مثال می‌­توان به داشتن تجهیزات کافی و بروزِ مورد نیاز توسط این پیمانکاران و استفاده‌­ی آن­‌ها از نیروی کار متخصص با دستمزد منصفانه برای ساخت نام برد.برای درک بهتر باید بدانید که ساخت ویلا یا هر سازه‌­ای به تجهیزاتی نظیر قالب، بالابر، بتونیر و داربست و بسیار اقلام دیگر نیاز دارد. حال اگر قصد داشته باشید ساختمان توسط خودتان ساخته شود باید این لوازم و دستگاه‌­ها را از افراد یا شرکت‌­های ساختمانی اجاره کنید و در طول ساخت بهای اجاره‌­ی آن­‌ها را بپردازید. در صورتی که اگر ساخت ویلا را به شرکت‌­های پیمانکاری محول کنید هزینه‌­های استفاده از این تجهیزات توسط شرکت­‌های پیمانکاری با رقم بسیار پایین‌­تر محاسبه می­‌گردد.همین محاسبات برای استفاده از نیروی کار نیز صادق است و نرخ دستمزد پرداختی توسط شرکت­‌های ساخت و ساز به کارگرانی که در ساخت مشارکت دارند رقمی منصفانه‌­تر خواهد بود. داده­‌های تجربی در این باره حاکی از این است که استفاده از شرکت­‌های واسطه منجر به صرفه­‌جویی معادل 20 تا 40 درصد خواهد شد.ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که پرداخت کردن کمتر دستمزد کارگر در طول ساخت، به معنای خوردن حق کارگر نبوده، بلکه استفاده­‌ی بهینه مدنظر است. از طرف دیگر این مطلب در مقایسه با پرداخت­‌های دستمزدِ ناشیانه­‌ی مالکی که خود شخصاً اقدام به ساخت بنای خود نموده است بیان می­‌گردد

امروزه به تجربه برای همگان اثبات شده اشت که اجرای کار توسط تیم تخصصی خود بخود هزینه‌­های جانبی اجرا را شامل می­‌شود. علم مدیریت نیز انجام هرگونه کار یا خدمات توسط تیم مجزا و متخصص را اثبات کرده است.اما این همه­‌ی ماجرا نیست زیرا انجام کار توسط تیم تخصصی سرعت کار را به طور چشمگیری افزایش می­‌دهد. این سرعت در اجرا به سیستم‌­سازی موجود در شرکت پیمانکار و اجرای درست رویه­‌های کاری ارتباط دارد. بعلاوه استفاده از تجربه‌­ی کسب شده در ساخت بی­شمارِ سازه توسط پیمانکار می­‌تواند به مدیریت زمان و استفاده درست و بهینه از منابع کمک نماید. بنابراین رعایت این اصول و موارد بیان شده‌­ی فوق توسط شرکت­‌های متخصص این حوزه، به جلوگیری از اتلاف وقت و افزایش سرعت کار ختم می‌­شود.

چطور به منظور طراحی و ساخت ویلا شرکت مشاور خوب پیدا کنیم؟

همانطور که می­‌دانیم معماران و دفاتر فنی زیادی وجود دارند که خدمات طراحی و ساخت ویلا را بر عهده می‌­گیرند. با یک جستجوی ساده در اینترنت به راحتی می‌­توان با تعداد فراوانی از این شرکت­‌ها یا دفاتر فنی ارتباط برقرار کرد و از آن­‌ها مشاوره گرفت؛ اما نکته اینجاست که چطور به آن­‌ها اعتماد کنیم؟ یکی از راه­‌های پیشنهادی این است که به رزومه­‌ی آن‌­ها توجه یا اعتماد شود. راه دیگر این است که درباره حُسن شهرت آن­‌ها در سطح شهر تحقیق صورت گیرد. با این روش‌­ها به راحتی می‌­توان شرکت یا دفاتر فنی کارکشته و بهتر را کشف کرد و یا حداقل دفاتر فنی با کارنامه‌­ی بد را جزء انتخاب­‌های خود قرار نداد.مورد بعدی احتیاط است. احتیاط در این مقطع یعنی در مورد انتخاب یا همکاری با دفاتر فنی و شرکت‌هایی که به شما قول انجام کار با هزینه­‌های بسیار کمتر را می­‌دهند اندکی بیشتر تامل کنید. زیرا این احتمال وجود دارد که بین آن‌­ها با سازمان‌­هایی که مشکلات مالی فراوان دارند هماهنگی­‌هایی صورت گرفته باشد. نظیر ارتباط برخی دفاتر معماری با شهرداری­‌ها که رابطه‌های از قبل هماهنگ شده­‌ی این دو ممکن است به ضرر کارفرما تمام شود. نکته اینجاست که شاید کارفرما هرگز متوجه نشود که چگونه در این میان ضرر کرده است.در نتیجه پیشنهاد می­‌گردد از همکاری با شرکت‌­هایی که به شما قول بی‌­دردسر بودن انجام امورات اداری را می‌­دهند برحزر باشید یا باید به جهت اطمینان از موارد بیان شده مسائل بیشتری را بررسی نمایید.

توجه به صداقت و پاسخگویی در مبحث طراحی ویلا

در ارتباط با انتخاب دفتر فنی و طراح، بهتر است به صداقت و مسئولیت پاسخگویی آن­‌ها توجه گردد. زیرا این دو صفت از مهمترین مواردی هستند که در طول کار به آن‌­ها نیاز خواهید داشت و همگان به این موضوع اذعان دارند که امروزه این دو مورد در کشور ما بسیار غریب واقع شده است. از این رو اگر دفتر فنی با شما صداقت داشته باشد و در کل مراحل صفر تا صد پروژه پاسخگوی کارهای خود باشد قادر خواهید بود که با شفافیت بیشتری اجرای پروژه خود را پیگیری نمایید. کشف و محک این مطلب نیز ساده است که در ادامه به صورت خلاصه آن­‌ها را شرح می‌­دهیم.اگر دفتر فنی نسبت به شما و قرارداد فی­‌مابین، صادق و پاسخگو باشد …

• نباید در قرارداد بین شما و او موضوعی مبهم باشد،
• باید تمامی هزینه‌های پرداختی را قبل از شروع کار به صورت دقیق به اطلاع شما برساند،
• باید روند انجام کار را به طور شفاف برای شما شرح دهد تا ابهامی برای شما باقی نماند،
• باید به راحتی بتوانید نرخ­‌های دستمزد پرداختی آن­‌ها را مقایسه نمایید و شما را در این زمینه محدود نکند،
• باید حدود و تخصص و تجربه­‌ی تیم طراحی را برای شما شفاف نماید. به عبارت دیگر شما باید بدانید که کدام مهندس‌­ها کار شما را مهر و امضا می­‌کنند. (این بدان دلیل است که بسیاری از نقشه‌­ها و طراحی‌­ها توسط افرادی مهر و امضا می­‌شوند که نه تنها آن را انجام نداده‌­اند بلکه حتی یک‌بار آن را بازدید نکرده­‌اند. این مساله بین دفاتر فنی بسیار رایج است.)
• مسئول طراحی و اجرای پروژه باید قبل از هر مرحله شما را در جریان اجرای پروژه قرار دهد و با شما مشورت نماید و بعد از آن روند کار را برای شما شرح دهد،

موارد بیان شده تنها بخشی از راه‌­های شناخت و بررسی مساله صداقت و پاسخگویی است. در کنار همه­‌ی این موارد روش­‌های شناخت دیگری با تکیه بر علوم روانشناسی و اجتماعی وجود دارد که می‌­توان از آن‌­ها نیز بهره جست.

معمار خوب را چطور تشخیص دهیم؟

اگر در طول تحقیقات خودتان در حال محک زدن مهندسان طراح یا معمار هستید و قصد دارید بفهمید که آیا فرد کاندید شده توانایی اجرای این پروژه را دارد یا خیر، بهتر است بفهمید که آیا معمار انتخاب شده به مواردی که باید برای طراحی یک ویلای باکیفیت مدنظر قرار دهد توجه می­‌کند یا نه! که به طور کلی شامل موارد زیر است:

• معمار خوب باید موقعیت جغرافیایی زمین برای احداث ویلا را درک کرده و در چهارچوب آن نظر بدهد،
• معمار خوب باید ارتفاع محل احداث ویلا از سطح دریا را در طراحی خود لحاظ نماید،
• معمار خوب باید انتظارات و هدف کارفرما برای ساخت و طراحی ویلا را درست شنیده باشد و از آن­‌ها برای طراحی استفاده نماید،
• معمار خوب باید حدود بودجه‌­ی کارفرما برای طراحی یا ساخت ویلا را در نظر گرفته باشد،
• معمار خوب باید ابعاد و محدوده ساخت را درست تشخیص دهد و در این مورد ضعیف نباشد،معمار خوب باید محدودیت‌­های ساخت را بشناسد و در این باره راهکارهای لازم را ارائه نماید،
• معمار خوب باید فرهنگ مردم منطقه را بفهمد و آن‌را در طراحی خودش نشان بدهد،
• معمار خوب باید در مورد طراحی داخلی، نما، دکوراسیون، و طراحی محوطه و باغ دانش کافی داشته باشد،
• و …

البته هر کدام از موارد بالا خود شامل موضوعات جزئی دیگری نیز می‌­باشد که می‌­بایست به آن توجه شود. به عنوان مثال انتظارات کارفرما خود شامل سلیقه‌­های متفاوتی است که می‌تواند یک معمار را به سمت احداث یه ویلای سنتی و تاریخی سوق دهد و یا کارفرمایی دیگر بر طبق خصوصیات صنعتی شدن جامعه تمایل داشته باشد که ویلای خود را بسیار بروز طراحی نماید و در طراحی آن به سمت مدرنیسم و تجهیزات روز حرکت کند.همانطور که دریافتیم سلیقه‌­های بیشماری وجود دارد که می­‌تواند دامنه طراحی ویلا را تعیین نماید و یک طراحی را از کلاسیک تا مدرن با ابعاد و مساحت کوچک تا بزرگ با تعداد طبقات کم یا زیاد متغیر سازد. فلذا یک معمار می‌­بایست تمامی این موارد را مدنظر قرار داده و برای طراحی هر ویلا به تک تک این سلیقه‌­ها توجه نماید.ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که در مورد طراحی ویلا و یا حتی هر نوع طراحی دیگری، صرف مهندس بودن و داشتن مدرک دانشگاهی معتبر به تنهایی نیازهای یک کارفرما را مرتفع نمی­‌کند. بلکه موارد دیگری نیز در یک طراحی درست و اصولی نقش تعیین کننده ایفا می­‌کنند و می­‌تواند کارایی، شکل و سمت و سوی یک بنا را مشخص نمایند. بنابراین در این نقطه است که تشخیص معمار خبره از باقی معماران اهمیت پیدا نموده و منجر به پدید آمدن طراحان بی‌نظیری مثل اِرو سارینن (Eero Saarinen)، رنزو پیانو (Renzo Piano) و … می­‌گردد.

فضاهای مورد نیاز طراحی ویلا

به طور کلی مناسب ترین حالت برای طراحی ویلا قرارگیری بنا به طوریست که از چهارجهت بنا قابلیت نورگیری و دید مناسب داشته باشد. فضاهای یک ویلا متناسب با سناریوی یک ویلا تعریف می‌شود و سناریو طی جلساتی که با کارفرما صحبت می‌شود از علایق و خواسته های خورد در یک ویلا صحبت می‌کند و سناریو نوشته می‌شود هر سناریو مربوط به کارفرمای خاص خود است و موارد زیادی هم در این سناریو موثر هستند مانند استاندارد های مقررات ملی ساختمان، اقلیم ، ضوابط بومی صدور پروانه و طرح هادی یا تفضیلی ، مواد و مصالح موجود ، شرایط و سیستم های موجود در منطقه اجرا و… به طور کلی فضاهایی که در یک ویلا عمومیت دارند به سه بخش فضای بسته ماننده آشپزخانه ، اتاق خواب ، نشیمن، فضاهای نیمه باز مانند بهار خواب ، ایوان ، بالکن و تراس ، آلاچیق … و فضاهای باز مانند باغ و باغچه و شاید استخر روباز و…
در ویلا آشپزخانه را می‌توان به شکل های مختلف طراحی کرد و این قسمت از ویلا می‌تواند مانند سایر قسمت ها طی جلساتی که با کارفرما برگذار می‌شود از علایق و خواسته های کارفرما متوجه نوع آشپزخانه مناسب شد در آشپزخانه می‌توان مطبخ به جهت پخت پز و شست‌وشو در نظر گرفت و این فضای کمک می‌کند که ویترین اصلی آشپزخانه همیشه تمیز باشد و از ورود بوی غذا به دیگر فضا ها جلوگیری کرد.
نشیمن می‌تواند به دوبخش پذیرایی و فضای تماشای تلویزیون تقسیم بندی شود.

از دیگر فضاهای ویلا اتاق خواب می باشد که می‌توان یک اتاق را به صورت مستر طراحی کرد که داری حمام و سرویس بهداشتی و کلوزت باشد.
استخر و فضاهای ورزشی از دیگر فضاهاییست که در خواسته های کارفرما و سناریو می‌توان مشخص کرد.
و امکان دارد کارفرما تمایل به ایجاد یک اتاق کار یا مطالعه داشته باشد . به عنوان مثال در نظر بگیرید که کارفرما یک نقاش یا یک نویسنده است و در خواسته هایش فضای کار و مطالعه را درخواست می‌کند اینجا سناریو کمی خاص می‌شود و از حالت عمومی خارج می‌شود. در کل فضاهای عمومی و حداقل های یک ویلا عبارتند از آشپزخانه ، نشیمن ، اتاق خواب ، سرویس بهداشتی ، حمام ، پارکینگ ، فضای سبز ، حیاط و مسیر های دسترسی ( سیرکولاسیون ) به فضاها که عموما ۲۰٪ الی ۳۰٪ فضاها را تشکیل می‌دهند.

چه مواردی بر نتیجه­‌ی یک طراحی و ساخت ویلا تاثیرگذار است؟

دقت و اجرای درست قوانین، رعایت استاندارد و دستورالعمل­‌ها در کنار سهل­‌انگاری­‌های بی‌شمار و فرار از اجرای درست قوانین می‌­تواند بازه و نتیجه­‌ی فعالیت در این حوزه را از طراحی و ساخت یک ویلای معمولی و بی‌کیفیت تا احداث یک بنای باکیفت متغیر سازد. از این رو هنر یک معمار کارکشته و داشتن اصالت و هویت معماری در این نقطه محرز و مشخص می­‌گردد.زمانی که یک معمار بتواند در کنار رعایت جزء به جزء استانداردها و مقررات ملی و بدون زیر پا گذاشتن اصول حرفه‌­ای و تخصصی و با وجود محدودیت­‌های قانونی و محیطی تصمیم دقیقی بگیرد که منطبق بر علم و تجربه باشد و نتیجه کار را بسیار متحول و خیره­‌کننده نماید معمار خوبی خواهد بود. به عنوان مثال تلفیق ویلا با یک طبیعت مصنوعی، خلق و طراحی معماری ارگانیک، طراحی مدرنیسم و ترکیب آن با معماریه ویلا از داخل به خارج و ایجاد فضای متحرک در اطراف بنای ویلا موضوعاتی هستند که تنها تشکیل دهنده‌­ی بخشی از هنر یک معمار شش دانگ خواهد بود.

تیم طراحی ویلا

پیدا کردن تیم طراحی ویلا یکی از مهمترین موضوعات مورد بررسی است زیرا طرحی که توسط مهندس مربوطه طراحی می­‌گردد باید دارای استاندارد­های لازم باشد و در عین حال توسط یک تیم طراحی خلاق تهیه شده باشد تا کارفرما با دیدن نتیجه کار دلسرد نشود. بله، نقش تیم طراحی در اینجا پررنگ خواهد شد. زیرا کارفرما با مراجعه به یک مهندس و تحویل پروژه به او از چگونگی انجام کار بی­‌خبر است و همانطور که می­‌دانیم الباقی هماهنگی­‌ها توسط این مهندس با باقی مهندسان نظیر مهندس طراح داخلی، سازه، برق، مکانیک و تاسیسات انجام می‌­گردد که قرار است در این پروژه فعالیت نمایند.بنابراین اگر مسئول دفتر فنی یا مهندس طرف قرارداد ما، خود در اداره کردن این پروژه دارای تسلط کافی نباشد و بعلاوه تیم طراحی قوی نیز نداشته باشد نمی­‌تواند خدمت درستی به کارفرما ارائه دهد. این همان چیزی است که هم اکنون در سطح جامعه در حال رخ دادن است و نتیجه آن کاملا در طراحی­‌های بی­‌کیفیت و غیراصولی اطراف ما مشهود است.البته موضوع فوق به این معنا نیست که تمام طراحان کار بی­‌ارزش و غیر اصولی تحویل کارفرما می­‌دهند بلکه هستند معماران دلسوزی که از تمام توان و انرژی خود برای هرچه بهتر اجرا شدن پروژه انرژی می­‌گذارند و طراحی­‌های بسیار باکیفیت به کارفرما تحویل می­‌دهند. اما از این مطلب نیز نمی‌­توان غافل شد که دفاتر فنی بسیاری وجود دارند که صرفا نقش دلال را ایفا می‌­کنند و بعد از توافق اولیه با کارفرما کار را جهت طراحی به دفتر دیگر ارجاع می­‌دهند و کیفیت کار را پیگیر نمی­‌نمایند. بعلاوه وقتی به وضوح می­‌بینیم که اکثر سازه­‌های تجاری مسکونی شهری و روستایی اطراف ما صرفا از فیلتر استاندارد رد می­‌شوند و اصول طراحی معماری در آن­‌ها رعایت نمی­‌شود باید برای ارائه کار به مهندسِ باتجربه اندکی بیشتر تامل نمود و با وسواس بیشتری کار را به وی سپرد.و یا در حالتی دیگر ممکن است کارفرما بدلیل عدم تخصص کافی در این حوزه حتی متوجه پایین بودن کیفیت کار هم نشود. البته ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که اگر بیان نمودیم که مهمترین قسمت احداث یک ویلا طراحی دقیق و استاندارد آن است به معنای این نیست که باقی مراحل ساخت شامل بتون‌ریزی و اسکلت و نازک‌کاری آن دارای اهمیتی کمتر از طراحی است، بلکه صرفا اظهار این مطلب می‌­باشد که با وجود رعایت تمام نکات صفر تا صدِ احداث یک پروژه، اگر طراحی ابتدایی توسط یک معمار بی­‌تجربه و بی­‌ذوق صورت گیرد، در انتها نتیجه­‌ی خوبی حاصل نخواهد شد و یک سازه­‌ی بی­‌روح عایدمان می­‌شود که فقط تا حدودی استانداردها در آن رعایت شده است.

نتیجه‌­گیری

در پایان باید اذعان داشت که ساخت و احداث ویلا یا هر سازه­‌ای نیازمند تیمی باتجربه و متخصص و در عین حال خلاق است. پس لازم است برای خلق اثری باکیفیت با افراد بیشتری مشورت شود تا با گروهی قرارداد بسته شود که بتوان به راحتی به آن اعتماد نمود و از ابتدا تا انتهای پروژه را به آن­‌ها سپرد.پر واضح است که هرچند که زبان طراحی معماری ممکن است یکی باشد اما درک و برداشت هیچ دو معماری یکی نبوده و تفاوت نگاه­‌ها می­‌تواند نتایج آثار آن‌­ها را از یکدیگر متفاوت سازد.