کلیسای جامع نوتردام در 7 دسامبر 2024 دوباره باز شد و برای اولین بار از زمان آتش‌سوزی سال 2019، پذیرای بازدیدکنندگان شد. بازسازی کلیسای جامع نوتردام یک پروژه عظیم بود که تحت مدیریت معمار ارشد فیلیپ ویلنوو، به کمک رمی فرومون و پاسکال پرونه اجرا شد. این پروژه شامل همکاری حدود 2000 صنعت‌گر، 250 شرکت و هزینه‌ای حدود 900 میلیون دلار بود و نشان‌دهنده مقیاس و پیچیدگی عظیم کار در یک بازه زمانی محدود بود. با وجود دستاورد بزرگ بازگشایی کلیسا تا پایان سال، کارهای بازسازی همچنان ادامه دارد و قرار است تا سال 2026 به اتمام برسد.
ایمن‌سازی سازه
خاموش کردن شعله‌های آتش در آوریل 2019 بیش از پنج ساعت طول کشید. پس از ورود نیروهای امداد به کلیسا، مشخص شد که سازه تا مرز فروپاشی پیش رفته اما برج‌های ناقوس، پنجره‌های شیشه‌ای گل رز و آثار هنری ارزشمند بیشتر دست‌نخورده باقی مانده‌اند. اولویت اولیه تثبیت سازه باقی‌مانده، جلوگیری از فروپاشی بیشتر و حذف آوار بود. این کار طی مراحل مختلف و بیش از دو سال انجام شد. اقدامات اضطراری اولیه شامل تخلیه 1300 اثر هنری و پاکسازی آوار گسترده بود. همچنین یک “سایبان متحرک” برای جایگزینی موقت قسمت‌های فرو ریخته سقف ایجاد شد.
برای تثبیت سازه، تلاش‌های عمده‌ای برای محکم کردن طاق‌ها و پشت‌بندهای پروازی انجام شد. داربست‌های پیچیده و آسیب‌دیده با وزنی معادل 220 تن که دیوارهای نازک کلیسا را تهدید می‌کرد، جدا شد. از ربات‌های کنترل از راه دور برای پاکسازی آوار، سنگ‌های شکسته و تیرهای سوخته استفاده شد، اما تمام قطعات به دقت برای ارزش باستان‌شناسی و علمی طبقه‌بندی شدند. حسگرهایی در سراسر بنا نصب شد تا تغییرات ساختاری را ثبت کند و قوس‌های چوبی برای حمایت از پشت‌بندها در حال ارزیابی نصب شدند.
بازسازی مناره و سقف
سقف اصلی نوتردام شبکه‌ای از تیرهای عظیم بلوط بود که به دلیل پیچیدگی به “جنگل” معروف بود. برای بازسازی این سازه نمادین، یک فراخوان ملی منتشر شد که مردم را متحد کرد و سخاوت بی‌سابقه‌ای به همراه داشت. الوارها از جنگل‌های دولتی و خصوصی تأمین شدند و برای مطابقت با طراحی اصلی، هزار درخت بلوط انتخاب و در مارس 2021 قطع شدند.
با استفاده از روش‌های سنتی، نجارها چارچوب مناره را ساختند و پیش از نصب، آزمایش کردند. در همین حال، چارچوب‌های سقف ناو و گروه کر با استفاده از تکنیک‌های قرن 13 بازسازی شد. این سازه‌ها با ورق‌های سربی پوشانده شدند و به نمادهای برجسته بازسازی کلیسا تبدیل شدند.
ترمیم سنگ‌کاری و طاق‌ها
بازسازی کلیسا نیاز به 1300 متر مکعب سنگ آهک داشت که باید مطابق با سنگ‌های سفید اصلی بانک‌های پاریس می‌بود. سنگ‌های آسیب‌دیده به دلیل آتش و آب، با فرایندهای خاصی مثل نمک‌زدایی ترمیم شدند.
حفاظت از پنجره‌های شیشه‌ای رنگی، مجسمه‌ها و آثار هنری
مجسمه‌های نمادین نوتردام مثل “گارجویل‌ها” و “کیمراها” که به ترکیب هنر دینی و دنیوی معروف‌اند، یا بازسازی و یا از نو تراشیده شدند. پنجره‌های شیشه‌ای رنگی هم با دقت جدا شده، تمیز و نگهداری شدند. با این حال، تصمیم دولت فرانسه برای جایگزینی برخی پنجره‌ها با طراحی‌های مدرن بحث‌برانگیز بود.
بازسازی فضای داخلی
برای تمیز کردن فضای داخلی از گردوغبار سربی و دوده، از جاروبرقی‌های ویژه و روش‌هایی مثل استفاده از لاتکس استفاده شد. این روش‌ها باعث انتقاداتی در خصوص ایجاد ظاهری غیرتاریخی شد اما هدف اصلی، بازگرداندن رنگ‌های اصلی سنگ‌ها عنوان شد.
در نتیجه این تلاش‌ها، پروژه بازسازی نوتردام به بستری برای نمایش مهارت‌های هنری و صنعتی تبدیل شد که در آستانه فراموشی بودند و کارگران از سراسر جهان برای این هدف مشترک گرد هم آمدند.
