معرفي:

سقوف مشبك، كاسه اي و يا همان سقف هاي وافل نوعی از سقف ها هستند كه براي پوشاندن قسمت زيادي از سقف كه بار كمتري به آن اعمال مي گردد اجرا مي شود.

اين سقف كه مانند دال دو طرفه عمل مي كند، داراي هزينه اجراي نسبتا كمتري نسبت به انواع روش هاي مرسوم سقف هاي دال مجوف از جمله كبياكس، يوبوت و نيز هزينه بسيار پايين تر نسبت سازه هاي عرشه فولادي مي باشد.

در اين نوع سقف نيازي به ميلگردهاي تقويتي و اتصال آنها به تيرها نمي باشد بنابراين ميتواند از زمان اجراي كمتري نيز برخوردار باشد. سيستم قالب بندي اين نوع دال كاسه اي است و اين سقف داراي وزن كمتري نسبت به بقيه دال ها مي باشد.

اين نوع دال براي پوشاندن دهانه هاي وسيع مناسب است و چون دو طرفه ميباشد در هر چهارطرف خود داراي تكيه گاه مي باشد.

در آيين نامه بتن ايران فصل دالها در مورد اين نوع دال بتني توضيحاتي در مورد خصوصيات و نحوه اجرا ارايه شده است. در اين نوع اجرا براي كاهش بار مرده سقف در آن حفره هايي ايجاد ميگردد اما در انتهاي ستون ها و در بعضي موارد در انتها و در امتداد تيرها نيز تو پر مي گردد. از آنجا كه اين سقف دال دو طرفه مي باشد در دو سو باربري انجام مي گردد. براي اجرا زير سقف در قسمت حفره هاي مربعي قالب هايي قرار مي دهند و پس از بتن ريزي روي سقف و بعد از ٢٨ روز كه بتن به مقاومت نهايي خود رسيد قالب ها باز مي گردند. همچنين از ديگر مزاياي اين روش ميتوان به بتن ريزي يكپارچه بدون استفاده از هرگونه روان كننده در مقايسه با ديگر روش هاي دال مجوف همچون يوبوت و كوبياكس اشاره نمود. اين قالب به عنوان يك قالب غيرماندگار سقف محسوب مي شود. يعني پس از بتن ريزي سقف، از بتن جدا شده و امكان استفاده مجدد از قالب در سقف هاي بعدي يا پروژه هاي بعدي را دارا مي باشد و پس از اتمام عمر مفيد آن قابل بازيافت است. با اين خصوصيت، تمامي بلوك هاي سقفي را مي توان از ساختمان حذف كرد و اين علاوه بر حفظ منابع ملي به استحكام، سبك سازي و ايمني بيشتر ساختمان در زمان وقوع زلزله كمك خواهد كرد. با توجه به شكل قالب تمامي تيرچه هاي پيش ساخته به همراه مشكلات نصب آنها در سقف حذف خواهد شد و به دليل اجراي تيرچه درجا از نظر فني بسيار بهتر و راحت تر اجرا مي شود. همچنين به دليل استحكام قالب هنگام اجراي سقف، نيروهاي اجرايي به راحتي مي توانند بر روي قالب تردد داشته باشند بدون آنكه نگران شكستن قالب يا در رفتن آن از محل باشند و اين به امنيت جان كارگران كمك زيادي خواهد كرد.

از خصوصيات ديگر اين نوع سقف اجراي آسان آن توسط نيروهاي اجرايي مي باشد. با توجه به عمده ي ساخت و ساز كشور جهت زير سازي سقف مي توان از وسايل معمول اجراي سقف مثل چهار تراش، قوطي فلزي، لوله داربست و جك هاي معمول سقف استفاده كرد. اجراي اين سقف بسيار مشابه سقف تيرچه بلوك بوده و نياز به نيروهاي تخصصي با آموزش هاي ويژه ندارد. لازم بذكر است كه هزينه تمام شده اجرا با سيستم سقف وافل در حدود ١٥ تا ٢٠ درصد از سيستمهاي كوبياكس و يوبوت ارزانتر تمام ميشود . علاوه بر اين ، نماي بسيار زيبايي از زير سقف براي بهره بردار ايجاد نموده كه عموماً نيازي به اجراي سقفهاي كاذب نبوده و در كاربري هايي چون پاركينگهاي طبقاتي ، مراكز اداري و تجاري و تفريحي ميتواند از لحاظ ظاهري ، تغيير بسزايي در نوع فضاي داخلي ساختمان ايجاد نموده و به جذابيت فضاي معماري بيفزايد.

---

شكل و نمونه قالب سقف وافل

قالب سقف وافل از جنس پلاستيك كامپوزيت تهيه شده كه بسيار سبك است و سطح صيقلي آن باعث ميگردد نماي بتن به صورت اكسپوز (نمايان) مورد استفاده قرارگيرد. قالب سقف وافل داراى هندسه اى مكعبى شكل و توخالي مى باشد كه با توجه به نياز پروژه و الزامات طرح ، ابعاد مختلفى دارند. ضخامت سقف وافل بسته به نوع سازه از ٣٠ سانت تا ٥٠ سانت متغير است. در روند اجراى دال هاى مجوف با استفاده از وافل، ابتدا قالبها در كنار يكديگر چيده شده و مابين آنها آرماتور بندي شده و سپس سقف بتن ريزي مي شود. در نهايت مقطع دال به صورت T شكل در آمده و عملكرد بهترى نسبت به مقطع مستطيل سقف هاي دال تخت خواهد داشت. آن چه جزء مزاياى اين دال شمرده مى شود، عدم حضور تير در دال حاصله مى باشد كه البته با توجه به نياز طراحى، ممكن است تمهيدات خاصى جهت تأمين تيرهاى پنهان انجام شود.

---

روش اجراي سقف وافل

ويژگي هاي سقف وافل

طراحي دهانه هاي بلند تا ١٨ متر و كاهش تعداد ستون ها

وجود حفره هاي منظم در سقف وافل موجب كاهش قابل توجه بار مرده سقف و در عين حال حفظ ممان اينرسي مقطع سقف مي شود. از اين رو سقف هاي وافل داراي سختي خمشي قابل توجه مي باشند و با توجه به رفتار دوطرفه آنها مي توان دهانه هاي بزرگ تر و كنسول هاي بلند تري را با استفاده از سقف هاي وافل پوشش داد.

امكان جانمايي نامنظم ستون ها و تعبيه بازشوهاي بزرگ و نامنظم

در سقف وافل برخلاف سيستم هاي سنتي سقف نيازي به ستون گذاري منظم نمي باشد.اين امر بدليل امكان حذف تيرهاي مياني از سازه و يكپارچكي در اجراي سقف مي باشد. انعطاف پذيري بالاي اين سقف ها در جانمايي ستون ها آزادي عمل گسترده اي را در اختيار طراح معمار قرار مي دهد.

ايجاد گشايش در معماري و تامين فضا و افزايش تعداد پاركينگ ها

قابليت سقف هاي وافل در پوشش دهانه هاي بلند موجب گشايش در طرح هاي معماري مي شود. در اين سيستم مي توان با حذف ستون هاي مزاحم و يا بازنگري در ستون گذاري دهانه هاي بلند تري را پوشش و تعداد بيشتري پاركينگ را تامين نمود

حذف تمامي تيرهاي مياني از سازه و كاهش ارتفاع تمام شده ساختمان

در سقف هاي وافل با توجه به يكپارچگي سقف و مقاومت و سختي قابل توجه مي توان تيرهاي مياني را از سازه حذف نمود و سقفي با ضخامت يكسان ايجاد نمود. حذف تيرها منجر به كاهش ضخامت تمام شده سقف ها مي شود و در نتيجه مي توان با حفظ ارتفاع مفيد طبقات ارتفاع كلي بنا را كاهش داد .

صرفه جويي در مصرف مصالح كليه اعضاي سازه

اين سيستم نسبت به ديگر سيستم هاي مشابه همچون سيستم سقف يوبوت، سقف تيردال، سقف دال تخت معمولي و پيش تنيده صرفه جويي قابل توجهي در مصرف بتن خواهد داشت. كاهش مصرف بتن در دال منجر به كاهش قابل توجه بار مرده ساختمان و به تبع آن كاهش مصرف مصالح و كوچك شدن ابعاد در ديگر بخش هاي اسكلت مانند فنداسيون و ستون ها نيز مي گردد.

امكان اجرا در سازه هاي بتني و فلزي

سقف هاي وافل قابليت اجرا در انواع اسكلت هاي بتني و فلزي را دارا مي باشد.

عدم نياز به نيروي كار متخصص و كاهش هزينه قالب بندي و آرماتوربندي

در سقف هاي وافل با توجه به سادگي آرماتور بندي و مدولار بودن قالب بندي و همچنين حذف تيرهاي مياني از سقف به تجهيزات اجرايي كمتري نسبت به ديگر سيستم هاي سقف همچون سقف هاي تيردال، سقف يوبوت و يا سقف هاي پيش تنيده نياز مي باشد. همين امر موجب افزايش سرعت اجرا و كاهش هزينه هاي اجراي اسكلت مي گردد. همچنين مقدار آرماتور مصرفي در ساختمان هاي با سيستم سقف وافل كمتر از سيستم هاي مشابه مي باشد و اين مسئله موجب كاهش هزينه اجراي اسكلت مي شود.

بهبود عملكرد لرزه اي به دليل كاهش وزن سازه و نيروي زلزله

كاهش وزن سقف ها منجر به كاهش بار مره سازه و تبع آن كاهش تقاضاهاي لرزه اي مي گردد. اين امر موجب بهبود عملكرد لرزه اي و صرفه جويي در مصرف مصالح آرماتور و بتن مي گردد

ايمني در برابر آتش و كاهش ضريب انتقال صوت و حرارت

اسكلت هاي بتني از ايمني بالاتري نسبت به اسكلت هاي فلزي در برابر آتش سوزي برخوردار مي باشند. همچنين در سقف هاي وافل به سبب عدم استفاده از يونوليت امكان گسترش حريق در ساختمان وجود ندارد. همچين وجود حفرات در سطح زيرين دال منجر به ايجاد عايق مناسب صوت و حرارت مي باشد.

حذف انواع بلوك و تيرچه هاي پيش ساخته

در سقف هاي وافل قالب هاي وافل جايگزين انواع بلوك سيماني يا پلي استايرن مي شود و به علت اجراي تيرچه ها بصورت درجا و عدم محدوديت در استفاده از سايز ميلگرد در تيرچه ها، نيازي به استفاده از تيرچه هاي پيش ساخته يا دوبل نمي باشد. در نتيجه هزينه ساخت، حمل، انبار كردن و انتقال تيرچه ها به طبقات نيز حذف مي گردد.

نظارت دقيق به مصرف و آرايش ميلگردها تا لحظه قبل از بتن ريزي

با توجه به اجراي درمحل ميلگرد سقف، مشكلات روش هاي مرسوم ساخت سقف ها مانند كيفيت پايين تيرچه و يونوليت و ايجاد درز سرد اجرايي منتفي و امكان نظارت دقيق بر كيفيت اجراي سقف مهيا مي گردد.

معايب سقف وافل

• قالب بندي اين سقف به دليل نياز به ابزارهاي خاص بسيار پرهزينه است
• ارتفاع طبقه بيشتر است و در نتيجه تعداد طبقات كاهش مي يابد
• اگر از تأسيسات عبور داده شده در دال وافل به خوبي نگهداري نشود، دال دچار آسيب ديدگي خواهد شد
• براي ساخت آن نياز به كارگران ماهر مي باشد
• براي سطوح شيب دار مناسب نيست،اگر سطح شيب داري داشته باشيم بايد با پر كردن آن را مسطح كنيم،براي پر كردن نياز به خاك مناسب داريم
• به دليل سبك بودن براي مناطقي با بادهاي خيلي شديد و يا مناطقي با جريان هاي سيكلونيك مناسب نخواهد بود.